【双语新闻】寻找云南的飞虎队痕迹

2015年3月3日，云南大理，桑茂老人拿放大镜在看印在挂历上的宣传单，当年日本投降后政府曾投放这份宣传单，老人说有印象曾见过。桑茂于1925年出生在云南省大理州弥渡县。这片处于中国西南边陲的土地随着1937年日本发动全面侵华战争陷入到动荡的局势当中。

3 сакавіка 2015 года ў аўтаномнай акрузе Далі правінцыі Юньнань пажылы Сан Маа глядзіць праз лупу на ўлётку, надрукаваную ў 45-м кітайскім урадам. Там пазначана, што Японія абвясціла аб сваёй капітуляцыі. Сан Маа ўзгадвае, што быў моцна ўражаны, калі яе ўбачыў.

2015年3月3日，云南大理，在记者到访当天，桑茂早早就穿着好民主党派送来的抗战老兵纪念服装，并佩戴上多枚抗战纪念章。

Сакавік 2015 года: Сан Маа апрануты ў старую вайсковую форму часоў антыяпонскай вайны, на грудзях – медалі

2015年3月3日，为避免在文革期间遭受更大的冲击，桑茂将与守卫飞虎队机场相关的照片、个人证明，以及美国士兵送给他的剃须刀、军用水壶全部烧毁丢弃了。大女儿桑丽华说，她记得父亲烧照片时的神情，"他点一支火柴烧一张，放在火盆里。他根本舍不得烧，只是为了生存。"后来儿女们搬家整理书籍时发现了这张四寸黑白照片，那是桑茂1941年冬月晋升为中国空军军官学校特别任务团3营12连副排长时所拍摄。这也成为桑茂抗战岁月的唯一见证。

Каб пазбегнуць апалы падчас "культурнай рэвалюцыі", Сан Маа спаліў і выкінуў усе фатаграфіі, асабістыя дакументы, брытву і пляшку, якія яму падаравалі амерыканскія салдаты. Дачка Сан Маа кажа, што яна памятае твар бацькі, калі той паліў фотаздымкі.

Аднойчы падчас пераезду дзеці парадкавалі кнігі і паміж старонак знайшлі маленькую фатаграфію. Зімою 41-га Сан Маа атрымаў павышэнне да намесніка камандзіра ўзвода 12-й роты 3-га батальёна палка спецыяльнага прызначэння Кітайскай ваенна-паветранай акадэміі.

Сан Маа вячэрае

2015年3月3日，云南大理，桑茂晚饭通常是吃面。桑茂说，在一次空袭中，他幸亏跳入马棚的水槽中才躲过一劫。

Сан Маа ўспамінае, як аднойчы ў час паветранага налёту яму пашанцавала выжыць дзякуючы таму, што ён схаваўся ў вадзяны латак у стайні.

2015年3月3日，云南大理，桑茂的女儿说，父亲抱怨是因为以前经常遭到他人排挤，"被'国民党'这顶帽子盖着，多年来都是自谋生活，没受到尊重。"近几年来，这一状况已有所转变，地方政府和民间机构逢年过节都会来探望桑茂。"他也认识到那段历史逐渐获得承认。"

Паводле слоў дачкі Сан Маа, стары скардзіцца, што раней яго часта прыціскалі з-за сувязі з Гаміньданам, таму доўгія гады яму даводзілася разлічваць толькі на сябе. У апошнія гады мясцовы ўрад і народныя арганізацыі наведваюць Сан Маа падчас Новага Года і святаў. Стары тлумачыць гэта так: "Той адрэзак гісторыі атрымаў прызнанне".

Лу Цзяньхань

1926年陆建航出生在北京一个富裕的家庭。父亲早年曾有留学英国的经历，回国后经英国同学介绍进入当时的北平邮政管理局工作。陆建航兄弟姊妹共12人，由于家境殷实，他们均获得良好的教育。

Лу Цзяньхань нарадзіўся ў Пекіне ў 1926 годзе ў заможнай сям'і. Яго бацька вучыўся ў Вялікабрытаніі. Вярнуўшыся на радзіму, ён пачаў працаваць у Бэйпінскім (Пекінскім) паштовым упраўленні. У Лу Цзяньханя 12 братоў і сясцёр. Сям'я была заможнай і адукаванай.

Лу Цзяньхань гартае каляндар "Тыгры, якія лётаюць"

2015年3月2日，昆明，陆建航拿着飞虎队的台历。在初级受训课程毕业后，陆建航成为到美国受训的90名飞行员。为期两个多月的前期培训后，他们前往亚利桑那州凤凰城的雷鸟机场展开中级飞行技术学习。在美受训期间，陆建航从学习PT-17起步，随后学习驾驶PT-19、AT-6等中级教练机，最后能够上机操作P-40、P-51等战斗机。

Пасля заканчэння падрыхтоўчых курсаў Лу Цзяньхань стаў адным з 90 лётчыкаў, накіраваных у ЗША, у штат Арызона, на авіябазу Thunderbird Field, каб вучыцца тэхніцы палёту. Ён навучаўся кіраваць самалётам РТ-17, затым – пілатаваць самалёты РТ-19, АТ-6 і знішчальнікі Р-40, Р-51.

Лу Цзяньхань у доме састарэлых

陆建航至今感到遗憾的是，在他1945年10月受训回到中国时，抗日战争已经结束，未能像飞虎队员们在空战中杀敌。他被安排参加驼峰航线运输工作。直至1947年离队前，他曾3次独自驾驶运输机往返于这条"死亡航线"。图为陆建航在自己养老院的房间里，这里放着他的相框。

Да гэтага часу Лу Цзяньхань шкадуе, што ў кастрычніку 1945 года, калі ён, скончыўшы падрыхтоўку, вярнуўся ў Кітай, антыяпонская вайна ўжо скончылася, і ў яго не было магчымасці пазмагацца з ворагам у небе. Лу Цзяньханя размеркавалі на працу ў сферу ваенных авіяперавозак. Да 1947 года ён тройчы здзейсніў палёт па так званым "маршруце смерці" (ваенныя авіяперавозкі, спецзаданне).

图为陆建航的手腕因当年的训练而落下了不便。

Лу Цзяньхань паказвае траўміраванае падчас лётнай падрыхтоўкі запясце

У горадзе Куньмін, у доме састарэлых

在昆明祥和老年公寓，89岁的陆建航每天早上起床后都坚持伏案写下他对国家发展道路的思考。他晚年的心愿是"像日本侵略我们这种事情不要再发生"。

Кожную раніцу 89-гадовы Лу Цзяньхань запісвае свае разважанні пра шлях развіцця дзяржавы. Яго галоўнае жаданне – у тым, каб агрэсія, як у гады антыяпонскай вайны, ніколі больш не паўтарылася ў Кітаі. - Р -